Khối ngoại bán ròng 1 tỷ USD trên HoSE từ đầu năm 2024, vượt qua giá trị cả năm ngoái, điều gì đang xảy ra?

Nhà đầu tư nước ngoài vẫn đang miệt mài bán ròng trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Đáng chú ý, chỉ sau chưa đầy 5 tháng, cột mốc 25.000 tỷ đồng đã chính thức bị vượt qua trên sàn HoSE, tương ứng 1 tỷ USD giá trị cổ phiếu Việt Nam đã bị khối ngoại bán ròng.

Như vậy, dù chưa qua nửa chặng đường nhưng giá trị bán ròng của khối ngoại từ đầu năm 2024 đã vượt qua mức 24.831 tỷ trong cả năm 2023. Xu hướng vẫn chưa có dấu hiệu chấm dứt khi nhiều phiên trở lại đây giá trị bán ròng mỗi phiên đều sát thậm chí vượt mức 1.000 tỷ.

Ngoại trừ giai đoạn cuối năm 2022 khi thị trường xuống đáy và khối ngoại dồn dập mua ròng bắt đáy, còn lại xu thế bán ròng vẫn chiếm lĩnh xuyên suốt vài năm trở lại đây. Nếu không tính tháng 1/2024 khi khối ngoại mua ròng nhẹ nhờ giao dịch thảo thuận đột biến, còn lại 12/13 tháng gần nhất khối ngoại đều bán ròng trên HoSE.

Có tới 2 mã chứng khoán bị bán ròng trên 5.000 tỷ chỉ sau chưa đầy 5 tháng đầu năm, đó là VHM và FUEVFVND với lần lượt trên 8.200 tỷ và 5.500 tỷ đồng. Loạt bluechips cũng ghi nhận bán ròng mạnh gồm VNM (~-4.100 tỷ), MSN (~-3.500 tỷ), VRE (~-1.800 tỷ đồng), FUESSVFL (~ -1.700 tỷ đồng),… Hầu hết lượng bán đều thực hiện qua khớp lệnh.

Ở chiều ngược lại, cổ phiếu được mua ròng mạnh nhất từ đầu năm bất ngờ gọi tên MWG với giá trị trên 3.000 tỷ. Đặc biệt, đà mua mạnh dần trong khoảng 1 tháng trở lại đây, nhanh chóng lấp “room ngoại” và nâng lên mức 48,42% – cao nhất 8 tháng.

Ngoài ra cổ phiếu HPG cũng được mua ròng hơn 1.000 tỷ, các mã MSB, NLG, EIB, VCB… cũng được mua ròng hàng trăm tỷ đồng tại mỗi cổ phiếu.

Một số nhận định cho rằng dòng vốn ngoại chỉ bán ròng cục bộ do động thái cơ cấu danh mục, không tác động quá lớn tới thị trường chung. Tuy nhiên, phải nói rằng dù chỉ chiếm hơn 10% tỷ trọng giao dịch nhưng động thái mua bán của nhà đầu tư nước ngoài vẫn tác động phần nào tới tâm lý và các quyết định của nhà đầu tư nội.

Sự chênh lệch môi trường lãi suất, chính sách tiền tệ, tỷ giá khả năng cao đã tác động đáng kể tới hành động của nhà đầu tư ngoại. Điều này gây ra hoạt động tái cấu trúc dòng vốn trên toàn cầu, những thị trường tăng trưởng yếu hơn, đồng tiền mất giá hay những thị trường cận biên sẽ bị rút vốn mạnh để phân bổ vào những nơi thị trường hiệu quả hơn. Không chỉ Việt Nam, mà các thị trường trong khu vực như Thái Lan, Trung Quốc cũng chịu ảnh hưởng rõ rệt. Theo thống kê từ SSI, riêng trong tháng 4 vừa qua dòng vốn vào cổ phiếu thị trường mới nổi (EM) rút 3 tỷ USD. Các thị trường Châu Á mới nổi đều khá yếu, đặc biệt là khu vực Đông Nam Á (rút ròng tháng thứ 4 liên tiếp với giá trị 174 triệu USD).

Áp lực bán ròng một phần còn đến từ xu hướng rút vốn đang diễn ra trên một số quỹ ETF lớn. Điển hình là quỹ DCVFM VNDiamond ETF (FUEVFVND) của Dragon Capital, dòng vốn vào quỹ ETF này ghi nhận đã rút ròng 6.300 tỷ từ đầu năm 2024 và chưa có dấu hiệu ngừng lại.

Fubon ETF – quỹ ETF quy mô lớn nhất thị trường cũng đang đẩy mạnh bán ròng hàng trăm tỷ cổ phiếu Việt Nam trong vài phiên trở lại đây. Dòng tiền vào ETF này từ đầu năm 2024 ghi nhận rút ròng 19 triệu USD, tương ứng khoảng 480 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, các quỹ đầu tư đa quốc gia cũng ghi nhận rút ròng mạnh trong tháng 4. Tổng cộng dòng tiền từ các quỹ chủ động ghi nhận rút ròng gần 4.000 tỷ đồng sau 4 tháng đầu năm, chiếm khoảng 1,1% tổng tài sản các quỹ.

Một số câu chuyện riêng trên thị trường chứng khoán Việt Nam cũng có thể gây ra tác động tiêu cực tới khối ngoại như việc chuyển đổi hệ thống mới KRX chưa thể thực hiện trong tháng 5 hay sự chênh lệch về tỷ trọng giữa các nhóm ngành trên sàn, thiếu những hàng “ngon” như nhóm ngành sản xuất, công nghiệp, công nghệ, y tế, chăm sóc sức khoẻ,…

Theo ý kiến ông Bùi Văn Huy, Giám đốc CTCP Chứng khoán DSC Chi nhánh TP HCM, chuyên gia đã có những quan sát khá kỹ về động thái của nhà đầu tư khối ngoại. Trong thời gian trở lại đây, lực bán của khối ngoại tập chung chủ yếu ở một số cổ phiếu nhất định với những thỏa thuận mua bán của những tổ chức từ trước, không hẳn mức bán ròng tệ như giá trị bán ròng chung.

Theo Giám đốc DSC, giao dịch của khối ngoại cũng chắt lọc, có mua – có bán nhưng cũng thực hiện luân chuyển theo các nhóm ngành. Đà bán ròng trong thời gian tới có thể vẫn tiếp diễn nhưng sẽ hạ nhiệt dần.

Ngoài ra, nội tại nền kinh tế Việt Nam được đánh giá khả quan mở ra triển vọng tích cực cho thị trường chứng khoán Việt Nam, đặc biệt là tiến trình nâng hạng thị trường đang được thúc đẩy mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Trong trường hợp các giải pháp giúp nâng hạng TTCK Việt Nam được thực hiện quyết liệt hơn, điều này sẽ tạo ra sự hấp hấp thu hút dòng vốn ngoại chảy vào nhằm đón sóng nâng hạng. Mặt khác, dòng tiền đầu tư vào thị trường Việt Nam cũng có thể được hưởng lợi từ dòng tiền chuyển dịch sang thị trường đang phát triển, nếu Fed bắt đầu cắt giảm lãi suất.